HEMANTA - Giải sắc cuối của mặt trời
Khi mặt trời bắt đầu yếu đi, những buổi chiều vàng rút ngắn, và hơi gió khô lành lạnh len vào từng ngóc ngách, Ayurveda gọi thời điểm này là Hemanta – mùa lạnh đầu tiên trong chu kỳ sáu mùa.
“Hema” nghĩa là ánh sáng vàng, “anta” nghĩa là phần cuối.
Hemanta vì thế mang hình ảnh rất đẹp: một giai đoạn khi ánh sáng vàng dần rút vào bên trong, để cơ thể và tâm trí cũng trở về với nhịp ấm – chậm – sâu.
Có nghĩa rằng, giai đoạn này sẽ bắt đầu bước sang mùa lạnh, thời điểm của năng lượng GIÓ đã lên cao, tính LẠNH - KHÔ sẽ được thể hiện khắp nơi, ngoài tự nhiên và trong cơ thể của sinh vật.
Trong Ayurveda, mùa trong năm sẽ được chia làm 6 mùa, khác với 4 mùa như mình thường gọi, mỗi mùa sẽ là 2 tháng, và mỗi một mùa nó sẽ có một dosha rất trội.
Trong Ayurveda, khi nói đến Hemanta, người ta nói đến thời điểm giữa tháng 11- đến giữa tháng 1.
Vậy thì trong thời điểm này, những vấn đề gặp phải ảnh hưởng đến thể chất và tinh thần sẽ là những triệu chứng nào?
Thân thể:
Da khô, bong vảy, môi nứt
Đau khớp, căng cơ, co rút cơ vào sáng sớm
Đau lưng – vai – gáy, nhất là khi thời tiết đổi
Tóc khô, dễ rụng
Chuột rút
Cảm giác lạnh tay chân
Tinh thần:
Lo âu nhẹ hoặc tăng
Bồn chồn, mất kiên nhẫn
Nghĩ nhiều, không tập trung
Ngủ chập chờn, khó vào giấc
Cơ thể nhạy cảm với tiếng động, lạnh
Tiêu hoá:
Đầy hơi, ợ hơi, ợ chua
Tăng co thắt đại tràng
Chướng bụng, ăn vào lạnh bụng
Đi phân khô hoặc thất thường
Dễ bị táo bón
Những thông tin trên nếu các bạn để ý, nó không còn nằm ở trên lý thuyết, mà thực tế nó sẽ diễn ra trên từng mỗi cá nhân, rõ nét hay ít còn tuỳ thuộc vào thể trạng của từng cá nhân đó.
Ví dụ như mình, Pitta- Vata, nên đến mùa Vata mình cảm nhận rõ về việc khô da, táo bón dễ xảy ra hơn, ngủ chập chờn, lắm lúc hơi bồn chồn và thiếu sự tập trung đôi khi, còn vai cổ gáy thì dễ bị cứng hơn bình thường..
Nếu ai có thể trạng Vata chiếm ưu thế, thì còn có những trường hợp đau hoặc khó chịu cơ xương khớp…
Nhưng nếu mình hiểu chút nguyên lý đối lập của Ayurveda - một cách đơn giản, mình chỉ cần đưa những tính chất đối lập đó vào trong thói quen sinh hoạt hàng ngày, thì tình trạng mất cân bằng trên đều có thể kiểm soát.
Vậy thì, tính chất nào sẽ cân bằng LẠNH - KHÔ?
Đó chính là tính chất ẤM - ẨM, nó có nghĩa là gì?
🌱Tập trung làm ấm - dưỡng ẩm- nuôi dưỡng cơ thể:
Ăn ấm – mềm – nhiều dầu tự nhiên (ghee, dầu mè, dầu ô-liu, sữa hạt ấm, đậu lăng hầm, cháo, súp)
Tăng gia vị ấm: ginger, cinnamon, cumin, black pepper, ajwain
Dùng thức ăn có protein thực vật/động vật: soup từ rau củ hoặc xương, cháo, đậu hũ nướng, các loại đậu hầm…
🌱 Duy trì thói quen Dinacharya( thói quen chăm sóc cơ thể hàng ngày)
Abhyanga mỗi ngày hoặc ít nhất 3 lần/tuần (dầu mè ấm)
Nasya (nhỏ mũi bằng Anu Thailam)
Oil pulling (súc dầu mè hoặc dầu thảo dược)
Tắm nước ấm, giữ cơ thể luôn đủ ấm
Ngủ trưa không nên trong mùa này (dễ làm Kapha ứ đọng)
🌱Tập luyện, hướng dẫn những bài tập cung cấp sự vững chắc nuôi dưỡng yếu tố đất, Yoga chậm và ổn định:
Chú trọng vào những chuỗi bài tư thế đứng
Tăng cường thêm những tư thế vặn xoắn
Pranayama: Nadi shodhana & Bhramari
Hạn chế cardio quá mạnh → làm Vata tăng
🌱 Nghỉ ngơi, tăng chất lượng giấc ngủ ngày
Đi ngủ trước 10:30 tối
Xoa lòng bàn chân bằng dầu mè trước khi ngủ
Tấm nước ấm trước khi ngủ
Và những điều mình hạn chế làm trong mùa này:
Ăn lạnh, khô như uống nước lạnh, ăn rau sống nhiều, ăn đồ khô như snack
Bỏ bữa, việc bỏ bữa sẽ làm Vata tăng
Tập quá sức và cường độ mạnh, sẽ làm cho Vata trầm trọng, Ojas giảm, kiệt sức
Làm việc không ổn định và nhiều & thức khuya. Vata sẽ biểu hiện qua việc đau cơ, giảm sự chú ý, ngủ không ngon, lo âu.
Và cuối cùng, một công thức nhỏ mà mình muốn chia sẻ qua thói quen của mình cho mọi người. Đó chính là trà thảo dược hàng ngày mình làm mang theo đi làm. Trà này sẽ giúp mọi người làm ấm cơ thể, tốt cho hệ tiêu hoá, và giúp ngủ ngon
Nước nóng: 1 lít
Bột gừng khô: ½ mcf
Bột cam thảo: 1 mcf
Hạt Cumin: 1 mcf
Cardamom: 2-4 hạt
Fennel: 1 mcf
Bột nghệ: tuỳ sở thích
Cho tất cả vào bình giữ nhiệt, hoặc đun sôi lên để trong ấm uống cả ngày. Rất dễ chịu.
Hemanta, mùa của sự trở về
Mỗi năm, Hemanta như một lời nhắc:
Hãy trở lại với nhịp thở của mình.
Hãy chăm sóc cơ thể như chăm một vùng đất đang cần sự che chở.
Hãy ăn uống phù hợp, sắp xếp lại lịch sống, và để tâm trí được nghỉ ngơi.
Khi Vata dịu xuống, ta cảm nhận rõ hơn:
sự tĩnh lặng này là một món quà
sự ấm áp này là một lựa chọn
và mùa đông không lạnh, nếu bên trong ta đủ ấm.
Khi mình quan sát, và thay đổi những chút nhỏ thôi, mình sẽ thấy thú vị và dễ chịu, đó là cách mình thực tập Ayurveda dễ dàng và yêu cơ thể của mình một cách đúng đắn.
Hy vọng, những chia sẻ này không quá phức tạp, mang tính hàn lâm quá để moi người thấy khó hiểu và khó thực hiện. Nhưng nếu trong quá trình thực hành, mọi người thắc mắc hay muốn chia sẻ gì thì hãy để lại lời nhắn trong phần bình luận, hoặc liên hệ qua page mục tin nhắn nhé, mình sẽ cố gắng trả lời mọi người sớm nhấ có thể.
Chúc mọi người cuối tuần vui vẻ.
P/s: ah mùa này các bạn cứ ăn những món có vị béo vô tư đi nhé, vì cần giữ ẩm nên việc bổ sung những chất béo tự nhiên rất cần thiết.
